حصیربافی به معنی بافت رشتههای حاصل از الیاف گیاهی (سلولزی) به کمک دست و ابزار ساده دستی است که طی آن محصولات مختلفی مانند زیرانداز، سفرهٔ حصیری، انواع سبد، انواع ظرف و ... تولید میشود. حصیربافی خود بامبوبافی، مرواربافی، تِرکه بافی، چم بافی و سبد بافی را نیز شامل میشود. چیغ بافی نیز در زیرمجموعهٔ حصیربافی قرار میگیرد با این تفاوت که در روند بافت علاوه بر الیاف گیاهی از نخ پشمی رنگ شده نیز برای ایجاد نقش و طرحهای سنتی استفاده میگردد]
لوتو یا نخ تاب
پلار یا ورقه یا شانهٔ حصیربافی حصیر شونه
دستگاه حصیربافی
. داس (داره) یا قیچی یا چاقو
مواد خام
گالی یا جگن یا لی
. کلوش ساقهٔ برنج یا کولوش
. سوف یا سیم یل سوم
کلیر، کولرکه نوعی آلالهٔ بلند و صاف است
روش ساخت در شمال ایران
روش کار به این صورت است که نخهای دو لای پنبهای محکم به نام ریسمان بین دو نورد که یکی در بالا به نام سر کار و دیگری به نام پتبند قرار دارند بسته میشود و حصیر بافی از چوب پشت بند آغاز میگردد. حصیر بافان، نیها را با دست یکی زیر و دیگری را روی نخ تار میبافند و به اصطلاح خنک میکنند پس از بافت هر ردیف حصیر آن را شانه میزنند. شانه، تختهای چوبی با تعدادی سوراخ است که نخهای تار از میان سوراخها میگذرد
.
تفاوتها
ساخت حصیر با دست در مناطق مختلف ایران بسته به نوع مواد خام در دسترس با یکدیگر متفاوت است. برای نمونه در در نوار جنوبی ایران از الیاف نخل خرما و در نوار شمالی ایران از ساقههای برنج و گندم استفاده میشود. از سوی دیگر نوع کاربری لوازم تولیدی بسته به نیاز اهالی آن منطقه از نظر شکل و اندازه تفاوت دارند. در استان اصفهان، حصیربافی در مناطق بیابانی و خشک مانند خور و بیابانک و نایین انجام میشود و مواد خام مورد استفاده الیاف نخل خرما است ولی در شهرستان نجف آباد برای بافت سبدهای حصیری از ترکههای نرم درختان یک ساله یا دو ساله استفاده میشود، سبدهای ساخته شده در نجف آباد، لوده نام دارد و کاربرد آنها در حمل محصولات باغی و میوه است
این هنراز آنجا مهم است که بومی است و از محیط زیست می آید و به اشتغال مردم منطقه کمک فراوانی می کند
این هنر بایس در بخش فرهنگی قانون اساسی جدید ایران نوشته شود و دولت خود را به محافظت و گسترش این هنر در سطح روستایی و شهری و استانی موظف کند
http://www.majidbahrambeiguy.at/gallery-galerie-galerie-negar-xane/35.html
35 نگاه کن
مجید بهرام بیگی
.